İbn Teymiyye Eşarilere Övgü Bakımından Dedi Ki : Küllâbiyye

 İbn Teymiyye Eşarilere Övgü Bakımından Dedi Ki :

Küllâbiyye, Kerrâmiyye ve Eş'ariyye gibi tasdik ehli kelamcıların durumu da böyledir. Bunlar, iman temellerini, Yaratıcı'yı ve sıfatlarını tasdik, nübüv- veti kabul etmeleri, müşrik ve Ehl-i kitap kâfirlerini reddedip delillerinin tutar- sızlığını ortaya koyma sebebiyle bu ümmetin tümü tarafından kabul görmüş, kendilerine tâbi olunmuş ve övülmüşlerdir.

Yine Ehl-i Sünnet Ve'l-Cemâate aykırı çeşitli görüşleri sebebiyle Cehmiyye'yi, Mu'tezile'yi, Ráfizileri ve Kaderiyye'yi reddettikleri için övü meleri istenmiştir.

Bu tasdik ehli kelamcıların iyilikleri iki türlüdür.

-Ehl-i sünnet ve Ehl-i hadis'e muvafakat etmeleri,

- Delillerinin tutarsızlığını beyan ederek Ehl-i Sünnet ve'l-Hadise muha- lefet edenleri reddetmeleri.

İmam el-Eş'ari'nin mezhebine tabi olan kimse, mutlaka bu iki vasıftan birisi ya da her ikisi sebebiyle tabi olmuştur. Eş'arî'yi seven ve onu destekle- yen Müslümanlardan ve Müslüman âlimlerinden her biri, ancak bu sebeple onu sevip 14/13) desteklemiştir.

İmam el-Eş'ari'nin menakıbı konusunda eser verip onu tenkitlerden ve lanetlerden koruyan Beyhaki, Ebu'l-Kâsım el-Kuşeyri??? ve İbn Asakir ed- Dimeşkî gibi müellifler de bu konuya ya Eş'arî'nin Ehl-i Sünnet ve'l-Hadis ait bir sözü söylemesini ya da Ehl-i Sünnet muhaliflerinin sözlerinden birini reddetmesini delil gösterirler.

Evet, ümmet nezdinde, bu ümmetin âlimleri ve idarecileri nezdinde Eş'ari için mutlaka bu iki özelliği delil getirirler. Şayet İmâm Eş'ari, benzerleri arasında bu özelliğe en yakın durumda olmasaydı, bu müellifler elbette onu da ilk hocası Ebû Ali el-Cübbaî ve oğlu Ebû Hâşim gibi bu özelliğe sahip olmayanlar sınıfına dâhil ederlerdi.

Ama İmam Eş'ari, sıfatlar, kader, imamet, faziletler, şefaat, havz, sırat, mizan konularında Ehl-i Hadis ve'l-Sünnet'in mezhebine muvafakati ve Mu'tezile, Kaderiyye, Râfıza ile Cehmiyye'yi reddedip tutarsızlıklarını açıkla- makla bu kimselerden ayrılmıştır. Bu sebeple elbette hakkı ve değeri tanınıp kabul edilecekti, Nitekim Cenâb-ı Hak şöyle buyuruyor:

قدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْراً

"Allah her şey için bir değer (ölçü) koymuştur.

İşte Sünnet'e ve hadise muvafakati sebebiyle Eş'ari, kendisine birçok taraftar bulmuş ve kabul görmüştür.

Burada şunu belirtelim ki; Sünnet'e karşı çıkanların yerle bir edilmesi- ni ve görüşlerinin asılsızlığını ortaya koymaya yönelik bir muvafakat, aynen düşmana karşı çıkan mücahidin yaptığı anel gibidir.

(Kaynak İbn Teymiyye Mecmuul Fetava 3. Cilt sayfa 485-486-487/Darul İman Yayınları)