Put Satışının Oy Kullanma Meselesi İle İlişkisi

 

Put Satışının Oy Kullanma Meselesi İle İlişkisi

Normal şartlarda  put satılmasında doğrudan müşriklerin şirkine destek vardır. Hatta bu mahzur, kilise inşasında yardım etmekten klise inşasında çalışmaktan daha kesindir. Buna rağmen müşriklere put satılmasının hükmü şirk olmaz  haram olmaktan öteye geçmez. 

Nitekim rivayet edildiğine göre Muaviye (r.az) put satmıştır.

 Bu hadiseyi İbn Cerir et-Taberi, Tehzibu’l-Asar’da nakletmektedir:

 

Bize Muhammed bin Beşşar haber verdi ve dedi ki: Bize Abdurrahman haber verdi ve dedi ki: Bize Süfyan, A’meş’ten; o da Ebu Vail’den, şöyle dediğini haber vermiştir: Ben, Mesruk’la beraber Silsile adı verilen yerde bulunuyordum. Orada onun yanından içinde altın ve gümüşten yapılmış putlar bulunan bir gemi geçti. Bunları Muaviye, satılması için Hindistan’a göndermişti. Mesruk bunun üzerine şöyle dedi: Beni öldüreceklerini bilseydim onları mutlaka suya atardım, ancak ben fitne çıkmasından korkuyorum.”

(Kaynak Tehzibu’l-Asar, 1642 nolu haber)

___

Bu kıssanın doğruluğunu gösteren husus, Ebu Hanîfe’nin bu olaya kıyasla putun ve haçın satışına da cevaz vermiş olmasıdır. 

Bunu İmam Serahsi (r.a.) şöyle ifade etmektedir: 

 

“Bu olay, Ebu Hanife’nin (r.a.) putun ve haçın bunlara tapanlara satılabileceği konusunda delil olmuştur. 

Nitekim kıyasın gereği budur.”

(Kaynak Mebsut, 24/47)

Konuyla ilgili olarak İbnu’l-Kayyım ise şöyle der:

Putları satmanın haramlığına gelince; bu hükümden, Allah’a şirk koşmak için edinilen put, haç, heykel gibi her türlü alet ve eşyanın satılmasının da haram kılınmış olacağı hükmü elde edilir. Konusu şirk ve Allah’tan başkasına ibadet etmeyi içeren kitaplar hakkındaki hüküm de böyledir. Bütün bunların ortadan kaldırılarak izale edilmeleri gerekir. Bu tür eşyaların satılması, başkalarının onları almasına ve edinmesine sebep olur. Bu yüzden onların satışının haram kılınması, başka şeylerin satışının haram kılınmasından evladır. Zira bunun satışından doğacak mefsedet bizzat kendisindeki mefsedetten kaynaklanmaktadır.”

Zadu’l-Mead, 6/319-320

_______________________________________

Cumhuru ulemaya göre, Putu parçalamadan put şeklinde parçalayacak olan kişiye satmak haramdır.

Delil ise "Cabir b. Abdullah'tan rivayet edildiğine göre Rasulullah (a.s)'ı Mekke'nin fethedildiği sene o Mekke'de iken şöyle buyururken dinlemiştir: "Şüphesiz ki Allah ve Rasulu içkinin, meytenin, domuzun ve putlarını satışını haram kılmıştır."

 (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesai, İbn Mace)"

 ___________________________________

İmam Nevevi dedi ki

قال الإمام النووي في شرح صحيح مسلم : " وَالْعِلَّةُ فِي الأصْنَامِ كَونَهَا لَيْسَ فِيهَا مَنْفَعَةُ مُبَاحَةً ، فَإِن كَانَتْ بِحَيثُ : إِذَا كَسِرَتْ يُنتَفَعُ بِرُضَاضِهَا فَفِي صِحَّةِ بَيعِهَا خِلَافَ مَشْهُورٌ لِأصْحَابِنَا ، مِنْهُمْ مَنْ مَنَعَهُ لِظَاهِرِ النَّهْي وَإِطْلَاقِهِ ، وَمِنْهُمْ مَنْ جَوْزَهُ اعْتِمَادًا عَلَى الانْتِفَاعِ ، وَتَأوَّلَ الْحَدِيثَ عَلَى مَا لَمْ يُنْتَفَعَ بِرْضَاضِهِ ، أَوْ عَلَى كَرَاهَةِ التَنزِيهِ فِي الْأَصْنَامِ خَاصَّةً شرح صحیح مسلم » كتاب المساقاة » باب تحريم بيع الخمر والميتة والخنزير والأصنام )

Putların satılmasının haramlığının illeti: Onda mübah olan bir fayda yoktur. Eğer bu putlar kırıldığında, parçalarından istifade edilebilecekse, âlimlerin arasında böyle putların satılması konusunda ihtilaf vardır.

Bazı âlimler bu konuyla ilgili hadisi şerife göre genel hükmü almış hadiste satılmasının mutlak şekilde haram olduğu bildirildiğinden dolayı ve satışının caiz olmadığını söyleyerek haram demişlerdir.

Bazı âlimler ise; Parçalandığından dolayı put vasfını yitiren ve değerli maddesinden istifade edilebileceği için caiz görmüşlerdir.

Putların satılmasının haram olma hadisi ise, faydası görülmeyen yani parçalarından istifade edilmeyecek olan putlar olarak tevil etmişlerdir. 

(İmam Nevevi: Müslim şerhi el-Minhac, c. 7, s. 337)

________________________

Görüldüğü gibi ilim ehli arasında bu husus, haramlık ve cevaz arasında gidip gelen bir meseleden öteye geçmemektedir. Biz, ilim ehlinden put satışını başlı başına irtidat sebebi sayan kimseyi bilmiyoruz.

Halbuki putlar, ona inananların arasında ilah mesabesindedir. Ki bu açıdan put, şirkin en açık göstergesidir. Dolayısıyla put satışında müşriklerin şirkine doğrudan vasıtasız bir destek ve yardım söz konusu olmaktadır. Bununla birlikte bunun hükmü, haram olmaktan öteye geçmemektedir. 

İşte bu nokta, oy verme hakkında her oy kullanan kimsenin hükmü Allah'tan aldı partilere verdi denilerek muayyen olarak her oy kullananı tekfir etmek için yürütülen mantıkî gayrısahih  tekfir mukaddimelerinin doğru olmadığını göstermektedir

______

(Kaldı ki bu, oy vermenin doğrudan şirke destek olduğunu varsaymamız durumunda böyledir. Zira put satışı ile oy vermenin arasında dağlar kadar fark vardır. Oy vermek aslen mubah olan, insanlar arasında yapılan günlük ilişkiler cinsindendir. Bu yüzden haram oluşu bile özellikle harama destek kastıyla verilmesine bağlı olur. Çünkü bunun haramlığını ifade eden bir tek nas bile yoktur. Ama put satışı veya diğer içki içmek, faiz yemek gibi durumlarda haramlık esastır ve bu hükmün kalkması istisnai bir hüküm olmaktadır. Dolayısıyla bugün günümüzdeki oy veren insanların oy verdikleri için direk doğrudan haram işlemekle itham edilmesi bile doğru olmayabilir.

Dediğimiz gibi haram olması için hususen açık bir haramı veya zulmü, destek için yapması gerekir. Bunun dışında meşru olan halka hizmet, güvenlik ve koruma kaygılarıyla verirse haram işledi bile denilemeyebilir .Bunu demek bile zor olabilir.Allahü alem.)

_______

Nitekim oy veren herkes teşri hükmünü Allah'tan aldı felan partiye verdi tarzındaki yürütülen o mantıksal çıkarımlar sahih olursa eğer, kilise inşâsı ve benzeri küfür işlenen mekanlar üzerinde anlaşma yapanların veya put ve haç gibi şirk aletlerini satanların veya satışına cevaz veren Ebu Hanife gibi bazı alimlerin kafir olması lâzım gelir. 

Çünkü günümüzde oy kullanan herkese küfür hükmünü intibak ettirenler şöyle diyorlar:

 “Parlamenterler oy almak suretiyle küfre bulaşmaya fırsat buluyorlar.” Oy verenlerde hükmü Allahtan alıp parlemantoya veriyorlar.Peki bu çıkarıma göre klise yapımında çalişmaya caiz veya haram diyen Alimler var.

 Bir papazın sizden aldığı destekle şirk işlemeye fırsat bulması durumunda hükmünüz papazın hükmü gibi olması gerekmez mi? 

Çünkü küfür hükmüne dayanak yaptıkları esas burada ziyâdesiyle vardır. Buna rağmen görüldüğü gibi imamlarımızın fetvaları bu düşüncenin aksini ifade etmektedirler.

 Bu söylediklerimize karşı Çalışmanın kendisi haddizatında mubah bir eylem olduğu için oy konusu üzerine kıyas yapılamaz” denirse, “Aynı şekilde oy kullanmanın kendisi de aslen mubah bir eylemdir” denir. 

Bu gerçeği, yöneticinin şeriatla hükmetmesi durumunda oy verilebileceğini söyleyerek kendileri de itiraf ederler. 

Yönetici şeriatla hükmetse yönetici secilmesi sirk olmaz hatta helal ve caiz olur .islam devletine oy vermek sureti ile başkan seçilebilir derler.

Bu, haddizatından oy kullanmanın mubah olduğunu gösterir. 

Sonradan dolaylı olarak kişinin oy kullanir iken  kensisinden var olan itikada göre şirk küfür olabilir.

O halde oy kullanma zati itibari ile şirk değil kişide var olan itikad ile şirke dönüsebilir.

Bunu put satışı veya klise yapıminda çalısma meselesine kıyas edebilir

Put satan kişi putlari Allaha ortak koşmalarindan razi olarak müsriklerin sirk itikadlarından razı olarak bunu yapsa müsrik olur.Fakat itikadlarından razi olmasa Ebu hanifeye göre caiz iken başka Alimlere gore en fazla haram hükmünü alıyor.